Έγκλημα και Τιμωρία

Τίτλος: Έγκλημα και Τιμωρία “Prestuplenie i nakazanie”  (1970)
Σκηνοθεσία: Lev Kulidzhanov (1924-2002)
Σενάριο: Nikolai Figurovsky, Lev Kulidzanov
Πρωταγωνιστούν: Georgi Taratorkin, Innokentiy Smoktunovskiy, Tatyana Bedova, Evgeniy Lebedev, Viktoriya Fyodorova
Είδος: Δράμα (Μεταφορά του μυθιστορήματος του Fyodor Mikhailovich Dostoevsky) (1821-1881)
Διάρκεια: 221
Χώρα: Σοβιετική Ένωση

Πρόκειται για την καλύτερη μεταφορά στην οθόνη του μυθιστορήματος του Φιοντόρ Ντοστογιέβσκι. Έργο της 2ης περιόδου του ρεύματος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, με τη στροφή στα ανθρώπινα συναισθήματα παρά στην ιστορία και τον πόλεμο βλ. Θωρηκτό Ποτέμκιν, Ιβάν ο Τρομερός, Αλέξανδρος Νίεβσκι (Σεργκέι Αϊζενστάιν ^{1ος στη λίστα}), Όταν περνούν οι γερανοί (Μιχαήλ Καλατόζωφ ^{3ος στη λίστα}).
Το ύφος είναι πάντα αυστηρό, τα νοήματα ξεκάθαρα, η αφήγηση λιτή και εντυπωσιακή, εκτυλίσσεται με τη γεωμετρική ακρίβεια ενός αραβουργήματος.

Υπόθεση

Ρωσία Αγία Πετρούπολη 19ος Αιώνας – Κλεισμένος στη φτωχική του σοφίτα ο άλλοτε φοιτητής της Νομικής Ρασκόλνικοφ (Georgi Taratorkin) τυραννιέται από τη φτώχεια. Για να ζήσει έχει βάλει ενέχυρο έναντι πενιχρού τιμήματος ό,τι τιμαλφές είχε στην κατοχή του από την οικογένεια του. Τυλιγμένος στο μαύρο του τριμμένο παλτό, ο Rodya Raskolnikov επισκέπτεται την τελευταία φορά τη τοκογλύφο Alyona Ivanovna για να της αφήσει το ρολόι του.

Μέρες περνούν κλεισμένος στο δωμάτιο του με το αδύναμο φως να μπαίνει από τον μικρό φεγγίτη. Όταν βρίσκεται μέσα και δεν κοιμάται πότε δέχεται τη σπιτονοικοκυρά του, πότε το φίλο του Razumikhin. Τη μονοτονία διακόπτει η άφιξη της μητέρας του και της αδελφής του Dunya, που καταφθάνουν στην Πετρούπολη ανακοινώνοντας του, πως η αδελφή του έφυγε από το σπίτι του πλούσιου Svidrigailov που ήταν γκουβερνάντα, κι έτσι θα ζουν εφ’ εξής κοντά του. Αυτά τα νέα όμως δεν καταφέρνουν να απαλύνουν την απελπισία του.

Εξωθημένος από την ανέχεια αποφασίζει να σκοτώσει την τοκογλύφο. Έτσι και γίνεται – όμως άναυδος και τρομαγμένος μάρτυρας του φόνου, η αδελφή της, που επιστρέφει ξαφνικά στο σπίτι και τον βλέπει έτοιμο να φύγει μετά το αποτρόπαιο έγκλημα του. Τη σκοτώνει κι εκείνη με το τσεκούρι – που μόλις πριν είχε καθαρίσει σ’ ένα βαρέλι με νερό στη σκοτεινή κουζίνα.
Η αστυνομία τον υποπτεύεται και ο δαιμόνιος αστυνόμος Porfiry Petrovitch (Innokentiy Smoktunovskiy) τον επισκέπτεται στη σκοτεινή σοφίτα του για να του πει να παραδοθεί γιατί ξέρουν πως αυτός είναι ο ένοχος.

Εκείνος το αρνείται, αλλά σε λίγο καιρό, μετά από μέρες ατέλειωτης ενοχής και τύψεων – παρ’ όλο που ο ίδιος μόλις λίγο καιρό πριν που είχε κληθεί στο τμήμα, είχε εκμυστηρευθεί στον αστυνόμο Porfiry Petrovitch πως υπάρχουν πράξεις που δεν είναι κολάσιμες – πράξεις που απλώς αποδίδουν δικαιοσύνη, παραδίνεται στην αστυνομία έτοιμος να υποστεί τις συνέπειες που δεν είναι άλλες από το κάτεργο στη Σιβηρία.

Στον Ανακριτή

Κύριοι Χαρακτήρες του έργου

• Ρόντια Ρασκόλνικοφ – Φοιτητής Νομικής Ρόντια
• Ντιμίτρι Ραζουμίκχιν – Φίλος Ρόντια
• Αβντότια Ρομάνοβνα (Ντούνια) – Αδελφή Ρόντια
• Πουλχερία Αλεξάντροβνα Ρασκόλνικοφ – μητέρα Ρόντια
• Πορφίρι Πέτροβιτς – Ανακριτής υπόθεσης εγκλήματος
• Αλιόνα Ιβάνοβνα – Σπιτονοικοκυρά Ρόντια Τοκογλύφος
• Συμεών Ζαχάροβιτς Μαρμελάντοφ – Μέθυσος ταβερνόβιος που σκοτώθηκε ηθελημένα; αθέλητα; κάτω απ’ τις ρόδες μιας άμαξας
• Σόνια Συμεώνοβνα Μαρμελάντοβα – Μνηστή Ρόντια, κόρη εκμεταλευτή Μαρμελάντοφ
• Αρκάντι Ιβάνοβιτς Σβιντριγκάλοφ – Πλούσιος γαιοκτήμων

Υπόθεση – Ανάλυση του έργου

Αρχής γενομένης από την ηθοποιία: Η ηθοποιία όλων είναι εξαιρετική προεξάρχουσας φυσικά του Georgi Taratorkin που υποδύεται τον φτωχό, τέως φοιτητή Ρασκόλνικοφ με απαράμιλλη τέχνη. Η ψιλόλιγνη μαύρη σιλουέτα του με το ημίψηλο καπέλο, να διασχίζει τους σκοτεινούς πλακόστρωτους δρόμους της Αγίας Πετρούπολης, να συζητά στις φτωχικές ταβέρνες με άλλους απελπισμένους όπως αυτός – τον Marmeladov έναν φτωχό πρώην αξιωματικό που απολύθηκε σαν μέθυσος από το στρατό, του οποίου η κόρη  Sonya Marmeladova βγάζει το ψωμί τους τώρα, εκδιδόμενη εν γνώσει του – για  όλη αυτή η απέραντη δυστυχία που τον τριγυρίζει, ποιος φταίει αναρωτιέται.

Ψάχνει να βρει μια δικαίωση και το πιο κοντινό πρόσωπο που θα μπορούσε να πληρώσει για όλη αυτή την αδικία, είναι η τοκογλύφος – τόσο υπολογίστρια και εκμεταλεύτρια καθώς φθάνει στο σημείο να κρατά τον τόκο από τα λεφτά που δίνει για το ενέχυρο προκαταβολικά. Αποφασίζει να τη σκοτώσει σαν ένας άγγελος τιμωρός.
Άλλωστε σαν φοιτητής της Νομικής είχε γράψει μια διατριβή υποστηρίζοντας πως ένας φόνος μπορεί να δικαιώσει το θύτη. Όπλο για το έγκλημα του, θα γίνει το τσεκούρι με το οποίο κόβουν τα στοιβαγμένα ξύλα στη πίσω αυλή του οικήματος όπου μένει. Μετά το φόνο την άλλη μέρα, ξυπνά με ρίγη και πυρετό —όλα τα συμπτώματα μιας ξαφνικής, φοβερής αρρώστιας.

Στο δωμάτιο του κοιμάται με τα ρούχα ενώ ψήνεται από τον πυρετό. Ο φίλος του Dmitri Prokofych Razumikhin θα φωνάξει τον γιατρό Zossimov με τη βοήθεια του οποίου θα συνέλθει – αλλά αλίμονο για λίγο.

Τον κυνηγούν οι τύψεις – ένας τυραννισμένος που βλέπει όλους γύρω του να τυραννιούνται με τα πιο σημαντικά του πρόσωπα – αυτά της αδελφής του Dunya και της αγαπημένης του Sonya Marmeladova να κυριεύουν τις σκέψεις του και να εντείνουν την απελπισία του. Μαζί μ’ αυτά και το αποτρόπαιο πρόσωπο της τοκογλύφου που σκότωσε – να γεμίζει με εφιάλτες τις νύχτες του.

Όμως όλα θα τελειώσουν με το πιο σκληρό τέλος: Η σύλληψη εκείνου και η εξορία, στην οποία φυσικά θα τον ακολουθήσει και η αγαπημένη του Sonya όπως του το είχε υποσχεθεί: “Παραδώσου να γλυτώσεις από το βασανιστήριο σου και θα σ’ ακολουθήσω στο κάτεργο“.

Προβλήθηκε από την τηλεόραση της Βουλής τον Οκτώβριο του 2014. Το έργο είναι χωρισμένο σε τρία μέρη τα οποία προβλήθηκαν σε μία προβολή 3:20 ωρών. Τα αντίστοιχα DVDs είναι τρία τον αριθμόν. Τιμή πακέτου 38,95 λίρες στο Amazon