Με την ταινία το Θεώρημα (1968) ο Πιερ-Πάολο Παζολίνι ολοκληρώνει την Τριλογία του Ανέφικτου στον Έρωτα. Έχουν προηγηθεί οι ταινίες Ακατόνε (Ο Αλήτης /1961), Μάμα Ρόμα (1962). Με το Θεώρημα να εστιάζει στην ανώτερη τάξη και τα πάθη της ενώ οι προηγούμενες δύο – ο Ακατόνε τις φτωχογειτονιές και τα πάθη των ανθρώπων που ζουν σ’ αυτές, ενώ στο Μάμα Ρόμα τη λάμψη της της πόλης της Ρώμης  και το όνειρο για μια καλύτερη ζωή που γινόταν για κάποιους ανθρώπους του περιθωρίου – στην περίπτωση αυτή, της “Μάμα Ρόμα”, του αγοραίου έρωτα.

Η τριλογια της ερωτικης διαψευσης 3 ταινιες του πιερ-παολο παζολινι

Ακατόνε, Μάμα Ρόμα, Θεώρημα: τρεις ταινίες του Πιερ-Πάολο Παζολίνι (1922 – 1975) με θέμα τον έρωτα ως μια βασική συνιστώσα του κοινωνικού περίγυρου. Συνιστώσα που δρα στο παρασκήνιο μη κατορθώνοντας να αλλάξει την πορεία μιας ύπαρξης πάντα δέσμιας των παθών της – πάθη, που μια κοινωνία κατά κάποιον τρόπο επιβάλλει.

Με το έργο Ακατόνε (ο Αλήτης) ξεκινά η αρχή του ξετυλίγματος του νήματος που υφαίνει τον ιστό των ερωτικών σχέσεων των ανθρώπων. Συνεχίζεται με τη Μάμα Ρόμα με φόντο στα περίχωρα της Ρώμης θεματικής ανάπτυξης της ζωής της φτωχής εκδιδόμενης γυναίκας που πραγματοποιεί το όνειρο της για μια καλύτερη ζωή στην πρωτεύουσα μαζί με το νεαρό γιο της. Καταλήγει με το Θεώρημα με την έλευση ως καταλύτης – ερωτικός θεός, του νεαρού (Επισκέπτης) στην πλούσια βίλα του αστού ιδιοκτήτη όπου θέτονται υπό την γοητεία του όλοι οι διαμένοντες εκεί, χωρίς κανείς τους να μπορεί να έχει μια πρωτοκαθεδρία.

Ο έρωτας σαν κινητήριος δύναμις και στα τρία έργα είναι καταστροφικός καθώς η ισχύς του δεν είναι αρκετή αφού εν τη γενέσει του περιέχει την έννοια της αυτονομίας από τον άλλο, την κριτική προς τον άλλο, εν τέλει την απόρριψη είτε από τον έναν είτε από τον άλλο.

"Accatone" Ο Αλήτης: "Μετά από αυτή την ταινία τίποτε δεν έμεινε το ίδιο για μένα" Παζολίνι

Η τριλογία ξεκινάει με τον Ακατόνε (1961). Η ζωή του Βιτόριο στις φτωχογειτονιές της Ρώμης δεν φαίνεται να πηγαίνει προς το καλύτερο καθώς η γυναίκα που τον συντηρούσε εκδιδόμενη, συλλαμβάνεται και κλείνεται στη φυλακή. Η καινούργια του φιλενάδα δεν είναι τόσο αφελής για να ζήσει μαζί του σύμφωνα με τις δικές του επιταγές – καθώς το να βρει μια κανονική δουλειά τον βρίσκει αντίθετο – έτσι που είναι πλήρως διαβρωμένος από την εθιστική ζωή που διάγει – κάτι σαν ντόλτσε βίτα των φτωχών δηλαδή με το να βρίσκει λεφτά με άλλους τρόπους πλην των νομίμων. Η γυναίκα του τον έχει ήδη εγκαταλείψει μένοντας με τον μικρό γιο τους στον πατέρα της μαζί τον αδελφό της.

Στη Μάμα Ρόμα (1962) το ίδιο: η αποκαλούμενη “Mamma Roma” – Άννα Μανιάνι, ζει με τον γιο της Ετόρε σε φτωχογειτονιά των περιχώρων του Λάζιο, Ρώμης.
Ο γιος της δεν θέλει να σπουδάσει ή να δουλέψει προτιμώντας να γυρίζει με τους φίλους του εδώ και ‘κει – παραμένοντας ωστόσο το κύριο στήριγμα για τη μάνα του, που θέλει να πάνε στη Ρώμη να βρουν ένα ωραίο διαμέρισμα να ζήσουν σαν άνθρωποι.
Πράγματι πηγαίνουν εκεί, βρίσκει μια θέση στη λαϊκή να πουλάει πράγματα, το ίδιο με το διαμέρισμα που μοιάζει ικανό να στεγάσει όλα τους τα όνειρα.

Η επίσκεψη του πατέρα Καρμίνε, (ο Φράνκο Τσίτι του Ακατόνε), δεν αλλάζει το σκηνικό καθώς αυτός διώχνεται από ‘κείνην με κατηγόριες ότι εκείνος φταίει για όσα δύσκολα έχει περάσει και προσπαθεί τώρα πια να ξεπεράσει.

Anna Magnani, Franco Citti

Στο Θεώρημα (1968) ο ερχομός του πανέμορφου ξένου Τέρενς Σταμπ (Επισκέπτης) γίνεται η αφορμή να εκδηλωθούν όλα τα καταπιεσμένα ερωτικά αισθήματα μιας πλούσιας οικογένειας:

Της μάνας (Σιλβάνα Μαγκάνο), των παιδιών, του συζύγου (Μάσιμο Τζιρότι), ακόμη και της υπηρέτριας (Λάουρα Μπέτι) – μόνο που σ’ αυτή το αίσθημα της θρησκευτικότητας που διαθέτει μεταθέτει το ερωτικό σε μια άλλη σφαίρα εκδήλωσης.

Κανείς δεν κατέχει τον ξένο που μόλις τους κατακτήσει θα φύγει, κι αυτό δρα σαν καταλύτης που θα αναταράξει – τον διαταραγμένο ήδη, ερωτικό και συναισθηματικό συνακόλουθα, ψυχισμό ενός εκάστου.

Εν τέλει και στα τρία έργα του Παζολίνι κυρίαρχο είναι το χρήμα – ο έρωτας δεν μπορεί να γίνει κυρίαρχος εξ αιτίας των καταστροφικών συνεπειών του πρώτου με όσα κακά φέρνει: και στα τρία έργα, εξαθλίωση των ηθών, εφήμερα στηρίγματα με μπαγκράουντ είτε τις φτωχογειτονιές του αστικού περίγυρου (τα δύο πρώτα), είτε τις απομονωμένες επαύλεις των πλούσιων αστών. Το χρήμα διαφθείρει συνειδήσεις από τη μια, από την άλλη αντί να εξανθρωπίσει καθιστά όλο και περισσότερο τον άνθρωπο έρμαιο των παθών του – καταπιεσμένα ή όχι. Η σωτηρία δεν έρχεται λοιπόν από τον έρωτα καθώς αυτός παραμένει ένα διακοσμητικό υπόβαθρο στην ολοένα καταβύθιση των ηρώων σε ένα απόλυτο αδιέξοδο, σε ένα αναπότρεπτο τελικά κενό ανυπαρξίας και ηθικής απαξίωσης.

Ο έρωτας υπάρχει πίσω από τις τρεις ιστορίες μόνο που δεν βρίσκεται στο προσκήνιο αλλά στο υπόβαθρο των όσων διαδραματίζονται ως επακόλουθα όλων, των συνεπειών του. Συνέπειες που καθορίζονται από τις κοινωνικές συνθήκες. Δηλαδή η δύναμη του καθίσταται τρόπον τινά ανίσχυρη. Ισχυρά είναι τα πάθη, τα καταπιεσμένα συναισθήματα, η οργή του απελπισμένου που δρα σαν καταστροφική μανία στα υποκείμενα του πάθους.